NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ سِنَانٍ
الْوَاسِطِيُّ
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ بِلَالٍ
عَنْ
عِمْرَانَ
الْقَطَّانِ
عَنْ أَبِي
جَمْرَةَ
عَنْ ابْنِ
عَبَّاسٍ قَالَ
إِنَّ أَهْلَ
فَارِسَ
لَمَّا مَاتَ
نَبِيُّهُمْ
كَتَبَ
لَهُمْ
إِبْلِيسُ
الْمَجُوسِيَّةَ
İbn Abbas'dan (şöyle)
dedi(ği rivayet olunmuştur:)
Fars halkı (kitap ehli
idi.) Nebileri vefat edince İblis onlara din olarak mecûsiliği kabul ettirdi.
İzah:
Fars halkı; bu günkü
İranlılar'dır. Mecusilik, Ateşperesttik demektir. Mecûsiler ateşe taparlar.
Kâinatta sürekli olarak nur ile zulmet arasında bir mücadele bulunduğuna hayrın
nurdan, şerrinde zulmetten geldiğine inanırlar ve ateşe ibadet ederler.
Mecusilerin kitap ehli olduğunu söyleyen Şafiîlerin delilini teşkil eden bu
hadis-i şerif, sözü geçen mecusilerin önceleri bir Nebiin ümmeti ve ehl-i kitap
iken Nebilerinin vefat etmesi üzerine şeytanın onları dinlerinden
uzaklaştırarak batıl bir din olan mecûsüiğe döndürdüğü ifade edilmektedir.
Hadisin zahirinden anlaşılan şudur:
"Mecûsiler,
aslında kitap ehli olduklarına göre, onlarda İslamiyetİ kabul etmemeleri
halinde hıristiyanlar ve yahudiler gibi cizye vererek sulh yapmaya
zorlanırlar. Bunu kabul ettikleri takdirde canlarını ve mallarını kurtarmış
olurlar."
Musannif Ebu Dâvud bu
hadisi burada zikretmekle, mecusilerin de kitap ehli olduklarını ve cizye
hususunda aynen yahudi ve hırıstiyanlann hükmüne tabi olduklarını vurgulamak
istemiştir. Ancak 2044 numaralı hadisin şerhinde Açıklanacağı üzere, Cumhur
ulema, mecusilerin kitap ehli olmadığına hükmetmişlerdir. Mecusüerden cizye
alınıp alınmayacağı mevzuunda Hidâye müellifi Burhaneddin el-Merginanî, şöyle
diyor: "İslâmiyeti kabule yanaşmayan kitap ehlinin canları cizye
karşılığında bağışlanabildiği gibi aynı şekilde arap putperestlerinin dışındaki
putperestlerin canları da cizye karşılığında bağışlanabilir.
İmâm Şafiî (r.a)'e
göre, müslümanlığı kabul etmeyen arap putperestle-riyle murtedlerin canlarını
cizye karşılığında bağışlamak caiz değildir. Onlarla savaşmak ve kılıçtan
geçirmek farzdır.
Netice olarak
Şafiîlerle İmam Ahmed (r.a)'e göre, cizye sadece ehl-i kitap ile mecusilerden
alınır.
İmam Malik'e göre,
ister arap müşriki olsun, ister acem müşriki olsun müşriklerin tümünden cizye
almak ve karşılığında canlarını bağışlamak caizdir.
" Hanefî
âlimlerine göre Arap müşriklerinin dışındaki müşriklerin tümünden cizye almak
caizdir. İslâm'ın beşiği olan Arabistan müşriklerine gelince onlardan cizye
kabul ederek canlarını bağışlamak asla caiz değildir. Onlar ya müslümanlığı
kabul ederler, ya da kılıçtan geçirirler, üçüncü bir yol yoktur.